Whisky, whiskey, wiskie, wisky of wiskey?
Er zijn eigenlijk maar 2 correcte termen: whisky en whiskey. De andere alternatieven zijn foute schrijfwijzen.
Whiskey
en whisky zijn hetzelfde, alleen in Schotland en Canada gebruikt men de
schrijfwijze zonder 'e': whisky dus. In de andere landen, voornamelijk
de Verenigde Staten en Ierland, wordt de term whiskey gebruikt.
Als
we in het Nederlands kijken, dan zijn volgens de Grote Van Dale beide
termen toegelaten, maar het Groene Boekje maakt enkel melding van
whisky.
Schrap dus wisky, wiskey of wiskie uit je vocabulaire en gebruik de juiste termen: whisky en whiskey.
Hoe wordt whisky gemaakt?
Gerst (barley) wordt bevochtigd om het te laten kiemen. Hierdoor
ontstaat er mout (malt). Om het kiemen te stoppen en de suikers te
behouden, wordt de mout opgewarmd op een eestvloer. Dit is een vloer
waar de warmte van een open vuur doorheen kan. Afhankelijk van de de
gebruikte brandstof, krijgt de mout zijn smaak. Vaak wordt er turf aan
de brandstof toegevoegd om een turfsmaak te verkrijgen.
Deze mout wordt fijngemalen en krijgt men grist.
Deze eerste stap wordt meestal door een mouter uitgevoerd. Er zijn nog weinig distillerijen die zelf mouten.
De grist gaat vervolgens naar de distilleerder die de grist in een mash tun doet en er water aan toe voegt.
Dit
mengsel, de wash, wordt verwarmd zodat de suikers omgezet worden in
alcohol. Op die manier ontstaat er een soort bier van 7-8° dat wort
genoemd wordt.
De wort wordt nu in een pot still gedistilleerd.
De alcohol verdampt bij 78,3° en wordt opgevangen. Dit eerste distillaat
wordt opnieuw gedistilleerd in een spirit still om alle onzuiverheden
weg te krijgen. Ierse whiskey wordt nog een derde keer gedistilleerd.
Het distillaat wordt verdund tot 65° en in vaten bewaard.
Volgens de Europese wetgeving moet Schotse whisky minstens 3 jaar op vaten bewaard worden op Schotse bodem.
Benamingen
Als je het over whisky hebt, dan kom je soms een aantal termen tegen die niet helemaal duidelijk zijn. Van een aantal van de belangrijkste termen vind je hier onder terug:
- Single cask whisky: whisky die afkomstig is uit 1 vat. Meestal beperkte oplages.
- Single malt whisky: whisky afkomstig van 1 en dezelfde distilleerder. De meest voorkomende single malt. Single malt whisky's zijn wel een blend van verschillende vaten van dezelfde distilleerder om een consistente smaak te bekomen.
- Blended malt whisky: whisky, gemaakt van gerst, maar afkomstig van verschillende distilleerderijen.
- Blended whisky: whisky, afkomstig van verschillende distilleerderijen, van verschillende graansoorten. De meest verkochte soort whisky.
- Cask strength:
whisky die op volle vat-sterkte gebotteld is, zonder toevoeging van
water. Deze whisky kan gemakkelijk 50-60° ABV (alcoholpercentage)
bevatten.
- Independent bottler: een onafhankelijke bottelaar, koopt vaten van verschillende distilleerderijen om ze zelf te bottelen. Deze whisky's worden niet geblend. Meestal zijn dit unieke whisky's. Over het algemeen zijn dit single cask whisky's. Voorbeelden zijn Gordon & McPhail, Signatory, The Octave.
- Non-Chill filtration: de whisky is niet extra gefilterd om onzuiverheden te verwijderen. Hierdoor kan er een waas verschijnen in de whisky. De whisky is niet minderwaardig door deze onzuiverheden. Door chill-filtration toe te passen op een whisky, kan er echter wel wat smaak uit de whisky verdwijnen.
- Non coloured: soms voegt men caramel (E150A) toe aan de whisky, om deze een mooiere donkere kleur te geven. Hoewel deze kleurstof geen smaak afgeeft, kan hij toch een zekere bitterheid aan de whisky toe voegen. Non coloured whisky's hebben geen toegevoegde kleurstoffen.